Programma 6 Onderwijs, sport en welzijn

Wat mag het kosten?

Taakveld 4.2 Onderwijshuisvesting (incidenteel nadeel € 13.000 in 2023, € 19.400 in 2024, € 3.800 in 2025)
Vanaf het schooljaar 2023-2024 worden (voor rekening van de gemeente) buitenunits in stand gehouden om een tekort aan onderwijshuisvesting af te wenden. Na aftrek van verwachte huuropbrengsten resulteert dit voor 2023 tot en met 2025 respectievelijk in € 13.000, € 19.400 en € 3.800 aan meerkosten.

Taakveld 4.3 Onderwijsbeleid en leerlingzaken (budgettair neutraal)
Specifieke uitkering (SPUK) Voorschoolse educatie aan ontheemde peuters (€ 369.000)
Voor de periode van 1 augustus 2022 tot en met 31 december 2023 hebben we vanuit het Rijk een specifieke uitkering ontvangen voor het bieden van voorschoolse educatie aan ontheemde peuters. Op 11 mei 2023 is ons een bedrag van € 369.000 toegekend op basis van het aantal peuters in onze gemeente, middels een beschikking. Voor deze regeling gelden dezelfde voorwaarden als voor de onderwijsachterstandsmiddelen. Op dit moment is er nog geen aanbod voorschoolse educatie voor de ontheemde peuters, we zijn hierover in gesprek met de kinderopvang. Wanneer we de middelen niet besteden, moeten ze worden terugbetaald aan het Rijk. Verantwoording over de specifieke uitkering vindt jaarlijks bij de jaarstukken plaats middels de SISA verantwoording.

Specifieke uitkering (SPUK) onderwijs achterstanden beleid (€ 77.275)
Er zal een overschrijding ontstaan op het budget voor onderwijs achterstanden beleid, omdat we in 2023 meer peuters met een VVE-indicatie verwachten te bereiken en we extra activiteiten hebben ingezet. Zoals een zomerweek en een bijeenkomst over laaggeletterdheid. Van de beleidsperiode 2019 t/m 2022 hebben we rijksmiddelen overgehouden die staan gereserveerd op de zogenaamde derdengeldenrekening (balans). In de huidige beleidsperiode kunnen de extra uitgaven ten laste worden gebracht van deze middelen. Verantwoording over de specifieke uitkering vindt jaarlijks bij de jaarstukken plaats middels de SISA verantwoording.

Per saldo betreft het een budgettair neutraal meerjarige bijstelling, waarbij zowel de baten als de lasten worden verhoogd.

Taakveld 5.1 Sportbeleid en activering (incidenteel nadeel € 80.000 in 2024, € 95.000 in 2025 en 2026)

Combinatiefuncties
Met de komst van de nieuwe Brede SPUK financiering wijzigt de Brede Regeling Combinatiefuncties (de huidige regeling voor buurtsportcoaches). Om de rijkmiddelen volledig en conform voorwaarden in te kunnen zetten, zijn extra middelen (als cofinanciering) nodig. Hiervoor worden incidenteel middelen aangevraagd voor de periode 2024-2026. Daarmee sluiten we aan bij de looptijd van de Brede SPUK.

De middelen voor de combinatiefuncties worden ingezet voor de volgende doelen:

• We willen dat meer inwoners van de gemeente Neder-Betuwe voldoen aan de beweegnorm. Vooral kwetsbare doelgroepen hebben meer ondersteuning en aandacht nodig (bijv. senioren, kwetsbare jongeren en mensen met een beperking);
• We zetten in op meer aandacht voor sport en bewegen in ál onze kernen;
• Meer samenhang creëren tussen onze bestaande programma’s vanuit het sociaal domein zoals valpreventie, mentale gezondheid, JOGG en Gezond op eigen wijze. Zo stimuleren we met deze inzet niet alleen meer bewegen maar een algehele gezonde leefstijl;
• De behoefte van het onderwijs om meer ondersteuning te krijgen rondom bewegen is groot. Niet alleen tijdens de gymlessen maar ook buiten onderwijstijd liggen kansen om onze jongste inwoners in beweging te brengen en daarmee motorische vaardigheden te versterken;
• Sterke en verbonden sportverenigingen op vitale sportparken in elke kern van onze gemeente.

Hiermee wordt een bredere verbinding gemaakt tussen bewegen en doelen op het gebied van preventie, gezondheid en vitaliteit. Daarbij verschuift de focus van sport naar bewegen in brede zin. Dit sluit aan op de gemeentelijke ambities vanuit het coalitieakkoord, de integrale beleidsnota Sociaal Domein en de Sport- en Beweegvisie.

Deze ontwikkeling leidt tot een incidenteel nadeel van € 80.000 in 2024 en € 95.000 in 2025 en 2026.

Taakveld 5.3 Cultuurpresentatie, -productie en -participatie (incidenteel nadeel € 19.800)

Al geruime tijd staat de leefbaarheid van dorpskern Echteld onder druk. De sociale infrastructuur schiet volgens inwoners en betrokkenen tekort. Dit leidt tot een gebrek aan cohesie en betrokkenheid van inwoners. Vrijwilligers en professionals hebben hun zorg hierover kenbaar gemaakt bij het college. De Echteldse gemeenschap heeft ons om hulp verzocht bij het in standhouden van de sociaal-maatschappelijke infrastructuur. We ondersteunen en financieren het leefbaarheidstraject in Echteld met procesbegeleiding. Het doel is om de sociale infrastructuur en het krachtige verenigingsleven veilig te stellen voor de toekomst, voor en door inwoners. In 2023 zijn de voorbereidingen; volgend jaar volgt de uitvoering. Het nadeel op taakveld 5.3 dient u dan ook in relatie te zien met het voordeel benoemd onder taakveld 0.8 overige baten lasten onder programma Algemene Dekkingsmiddelen.

Meicirculaire 2023 (incidenteel voordeel € 42.884)
In deze bestuursrapportage vindt de financiële uitwerking plaats van de meicirculaire 2023. De meicirculaire is vanaf jaarschijf 2024 verwerkt in de begroting 2024. U dient het voordeel onder dit programma in relatie te zien met de bijstelling van diverse budgetten binnen de overige programma's en of taakvelden in deze bestuursrapportage. Voor een uitgebreide inhoudelijke en integrale toelichting verwijzen wij u naar de raadsinformatiebrief inzake de meicirculaire 2023.

Energielasten (structureel nadeel € 253.500 voor 2023, € 126.750 vanaf 2025)
Bij sportaccommodaties (5.2) is, met betrekking tot de exploitatie van de binnensportaccommodaties, eveneens sprake van dure inkoop van nutsvoorzieningen wat € 51.000 aan meerkosten op de exploitatiebegroting voor 2023 tot gevolg kan hebben. Via een kliksysteem worden de prijzen voor 2024 met betrekking tot de regionale energie inkoop opnieuw vastgezet en spreekt het regionaal inkoopbureau de verwachting uit dat de prijsstijgingen ten opzichte van 2023 in 2024 zullen halveren. Derhalve zijn vanaf 2024 de prijsstijgingen gehalveerd naar € 75.500.

Ook bij de exploitatie van de welzijnsgebouwen (5.3) is sprake van dure inkoop van nutsvoorzieningen wat resulteert voor 2023 in € 32.500 aan meerkosten. Via een kliksysteem worden de prijzen voor 2024 met betrekking tot de regionale energie inkoop opnieuw vastgezet en spreekt het regionaal inkoopbureau de verwachting uit dat de prijsstijgingen ten opzichte van 2023 in 2024 zullen halveren. Derhalve zijn vanaf 2024 de prijsstijgingen gehalveerd naar € 16.250.

Op onderwijshuisvesting (4.2) is met betrekking tot de exploitatie van het tijdelijk schoolgebouw aan de Tollenhof 1 in Kesteren, sprake van € 70.000 aan meerkosten voor 2023 vanwege dure inkoop van nutsvoorzieningen. Via een kliksysteem worden de prijzen voor 2024 met betrekking tot de regionale energie inkoop opnieuw vastgezet en spreekt het regionaal inkoopbureau de verwachting uit dat de prijsstijgingen ten opzichte van 2023 in 2024 zullen halveren. Derhalve zijn vanaf 2024 de prijsstijgingen gehalveerd naar € 35.000.

Actualisatie Staat van vaste activa (incidenteel voordeel € 16.020)
Onlangs heeft u in de begroting 2024 kunnen vernemen dat de staat van vaste activa meerjarig is geactualiseerd. Hierbij ziet u het financieel effect terug met betrekking tot jaarschijf 2023, het effect voor dit programma bedraagt incidenteel € 16.020 voordelig voor 2023.

Brede SPUK (budgettair neutraal)
Zowel baten als lasten verhogen met € 137.291 in 2023, € 159.977 in 2024 en 2025, € 150.546 in 2026)
De Brede SPUK-regeling (specifieke uitkering) is voor alle gemeenten beschikbaar gesteld voor sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis. De stip op de horizon is een gezonde generatie in 2040. De regeling loopt van 2023 tot en met 2026 met de intentie de middelen structureel beschikbaar te stellen aan de gemeenten. De huidige looptijd is verbonden met de looptijd van het huidige kabinet, voordat dit viel. Het Rijk bundelt in deze Brede SPUK-regeling, zowel financieel als inhoudelijk, meerdere (bestaande) regelingen binnen het sociaal domein. Hierdoor dwingt het Rijk gemeenten inhoudelijk om beleid meer integraal en in samenspraak met maatschappelijke partners vorm te geven. Zo moeten er binnen deze Brede SPUK-regeling bijvoorbeeld diverse (regionale) ketenaanpakken ontwikkeld worden. Financieel zijn bijvoorbeeld de middelen voor de Uitvoering Lokaal Sportakkoord of de Brede Regeling Combinatiefuncties ondergebracht in deze regeling. Er zijn echter ook nieuwe middelen voor ons beschikbaar gesteld waardoor we de huidige inzet op onderdelen kunnen intensiveren, zoals ook gevraagd wordt vanuit de regeling. Verantwoording van de Brede SPUK vindt jaarlijks bij de jaarstukken plaats middels de SISA verantwoording. Per saldo betreft het een budgettair neutraal meerjarige bijstelling, waarbij zowel de baten als de lasten worden verhoogd.

Actualisatie nota bovenwijkse voorziening (deel B) (incidenteel voordeel € 32.500 in 2023, nadeel in 2024)
In de nota bovenwijks is de voorziening Skatepark Dodewaard doorgeschoven van 2023 naar 2024. Voor- en nadeel heeft een relatie met het  voor- en nadeel benoemd onder Programma 3 mutaties in reserves.

In totaliteit heeft de actualisatie van de Nota Bovenwijks (deel B) met de mutaties op programma 3, 4 en 6 in samenhang met de mutaties op reserves binnen programma 3 een budgettair neutraal effect in deze bestuursrapportage. Zie daarvoor de extra toelichting bij mutaties in reserves programma 3.